Georgina‘yla Hollanda’da tanıştık, sonra da işte bugüne değin epey sıkı bir arkadaşlığımız vardır (ben onu, o beni iyi tanır). O da benim gibi post-doc macerasındadır. Yunanistan’da darbe zamanı Avusturalya’ya gitmişler, orada büyümüş, sonrasında dönmüşler, üniversiteyi İngiltere’de okumuş, envai işte çalışmış bir yandan da. Çok severim ben arkadaşımı.. İki sene evvel Hollanda’daki post-doc pozisyonu bitince, gene Yunanistan’a, annesinin yanına döndü, oradan yurtdışına bir sürü başvuruda bulundu, hiçbiri olmadı malesef, Yunanistan’ın hali zaten malum. Pek moralini bozmamaya çalışıyordu ama mümkün mü. Bugün bir mail attı, "Hollanda’ya gidip kapı kapı dolaşacağım bir şirkette iş için" dedi, "cevap yazma, moralim çok bozuk" dedi, ben de yazacak burasını buldum canım arkadaşıma. Aklıma geldi, keşke o yokken, olmadığını bile bile Hollanda’ya, bölüme vaktiyle bir mektup göndermiş olsaydım da (yıllardır mektuplaşırız uzun uzun zamanlarda), gidince şaşırsa, biraz moral kazansa idi… Yarın yapayım yine de. Zor, zor bir dünya.
Şu sıralar Almanya’da — 2014 başında bizim üniversitede (ve muhtemelen bir sürü diğer üniversitede) Gender ve diversity için özel bir sürü pozisyon açtılar. Kız bilim adamı yetiştirme programı gibi birşey. Hatta erkeklerin aksine başka konuda olmak şartı ile PhD. bile yapabiliyor (mesela ben şansım olsa moleküler biyoloji phdsi yapmak isterdim, maaşları İtalya ve İspanyadaki postdoc maaşlarından iyi). Ne olursa olsun bu pozisyonların epey avantajları da var. Mesela habilitation şansı daha fazla vb. Bir baksa keşke.
Şu sıralar Hollanda (ve belki de kuzey Avrupa’nin geri kalan — Sevgili Bari$, o dedigin programlarin tumunde ulkenin vatanda$i olan adaylara oncelik veriliyor (daha da acayim, o ulkede dogmu$-buyumu$ ki$ilere). Tecrubeyle sabittir (bkz a$agisi).
Sevgili karde$im, Georgina’ya iyi $anslar lakin Hollanda’nin durumu pek iyi degil. Ne akademik olarak ne de $irketler bazinda. Gerci ben fizik/muhendislik alaninda cek-cuk etmeyim, lakin ana dali biyoloji olanlar icin sadece ve sadece uzmanligi tip (saglik) konulari uzerine olanlar icin olanaklar mevcut.
Ote yandan Hollanda’nin sosyal yapisi son 5-6 senedir cok problemli (bkz Geert Wilders ve digerleri). Yabanci sevgisizligi bir yana, $u an ki hukumetin ekonomik uygulamalari (vergi arti$i, du$uk zam oranlari, devlet kaynakli projelerde kisitlamalar) Hollanda’nin alim gucunu epey du$urmu$ durumda. Yatirimlarin azligi ve Hollanda’nin belki de bel kemigi olan bankacilik sektorunun durgunlugu bir araya gelince ortaya sikintili bir tablo cikiyor.
Ben kucukken :), Hollanda’nin akademik yapisi -çevre ve biyoloji dallari diyelim- çeşitlilik ve eşitlik uzerine kurulu bir yapilanma içindeydi ya da Turkiye’den yeni gelmi$ biri icin oyle gorunuyordu. Lakin, seneler içinde bu yakla$imin doktora seviyesinde durdugunu farkettim. Acikcasi cali$tigim iki universitede (toplamda 9 yil) tek bir bayan profesor yoktu, hatta bugun itibariyle onumuzdeki 4-5 yil zarfinda profesorluge gidecek tum pozisyonlarda da Hollanda’li erkekler mevcut. Tablo 70-80% bayanlardan olu$an doktora ogrencisi (ve post-doc) grubu ve 100% erkeklerden olusan yardimci docent ve uzeri pozisyonlardan olu$makta. Acikcasi $u anda yukseklisans yapan herkese sakin doktora yapmayin bir an evvel i$ hayatina atilin diyorum. Doktora yapacaksaniz da akademik bir kariyer plani icinde olmayin (biz ettik siz etmeyin)…
Bari$’in bahsettigi programlarda hava civa. Son 3 senedir, 5-6 ayri programa ba$vurdum. hepsinde son 10%’un icindeydim, hicbiri de olmadi(Ozellikle TU Delft’teki program bir alemdi :P, ba$vurmuyorum artik onlarin olsun). Kimin alindigina bakinca da hepsinin dogma buyume Hollanda’li oldugunu goruyorsun zaten. Avrupa’nin kalaninda da ba$vurdugum yerler oldu – Danimarka mesela- daha sonuc bekliyorum
Georgina’yla payla$tigimiz bir problemde Hollanda’ya geri donmeye cali$an “yabanci bayan” olmak. Hani ki benim Hollanda baglarim da epek kuvvetli artik :D, yine de cemberin di$indayim. Ne olursa olsun “Hollanda sosyal guvenlik” haklari/parasi (!!!!!) pe$inde olmakla itham ediliyorsun. Dil biliyor olmaninda hicbir faydasi yok, “ama Hollandaca bilmiyorsunuz” mazereti asil sebebi “politically correct” (‘Ande Teyze Turkce’si ne ola?) olarak gizlemek. Yabanciya verecek (kalifiye) i$leri yok, hele ki bu ekonomik olarak zorlu donemde. Acikcasi patates toplamaya gelicem desem coktan geri donmu$tuk, “ba$iniza profesor olma niyetindetim” deyince olmuyor.
Yine de, ben denemeye devam ediyorum; yine de Georgina’ya çok çok çok çok iyi $anslar…Acikcasi Avusturalya daha umit verici gorunuyor ama orasida ba$a$$agi…
ps.yardim edebilecegimiz bir konu olursa haber versin 🙂